Định

hình

sản

phẩm

Ngoài sự thuần thục từ đôi tay, cốt mộc - nền móng vững chắc cho mọi tác phẩm, là yếu tố then chốt tạo nên vẻ đẹp vượt thời gian cho sơn mài. Cốt được chọn phải là loại tốt nhất, nhẵn mịn, không vết nứt vỡ hay gờ lồi. Chỉ khi phần nền đủ ổn định, các công đoạn tiếp theo mới có thể diễn ra suôn sẻ, giúp thành phẩm sơn mài đạt được độ mịn màng, liền lạc và bền chắc theo thời gian.

Song vật liệu có tinh tuyển đến đâu, khâu tạo hình vẫn luôn là một hành trình đầy thử thách. Chưa kể tới việc, để tạo nên chất riêng cho từng sản phẩm đòi hỏi người nghệ nhân phải bỏ công sức tìm tòi để thấu hiểu và nắm bắt được đặc tính, hạn chế riêng của từng chất liệu. Chỉ có vậy, phần cốt mới có thể vừa góp phần định hình sản phẩm vừa đủ bền chắc, nâng niu từng lớp sơn mài, giữ cho tác phẩm chịu được sự khắc nghiệt của thời gian.

Từ những bức tượng con giáp đại diện cho từng năm, những bình hoa có thiết kế vượt khỏi khuôn mẫu thông thường, đến hàng trăm sản phẩm có tạo hình sáng tạo khác - kho sản phẩm đa dạng hiện có là minh chứng cho kỹ thuật tạo hình điêu luyện mà Hanoia đã bồi đắp qua nhiều năm.

Xử

&

Gia

cố

Sau khi tạo hình, phần cốt được gia cố để đảm bảo sự bền chắc, tăng khả năng bám sơn. Chỉ cần một bất cẩn nhỏ trong quá trình thực hiện sẽ khiến thành phẩm rạn, nứt, vỡ, thậm chí là gãy mối nối với những thiết kế có nhiều bộ phận nối ghép.

Nếu như lớp sơn ngoài cùng khi trầy xước vẫn có thể được phục hồi, thì ngược lại, đa phần hư hại liên quan đến phần cốt đều khiến sản phẩm bị loại bỏ. Vì lẽ đó, dẫu có phần nhàm chán và khô khan, nhưng mỗi bước xử lý ban đầu đều liên quan đến cốt mộc đều mang ý nghĩa quyết định - chỉ khi được chăm chút từ nền móng, tác phẩm mới đủ vững bền để đi cùng thời gian.

 

Khi công đoạn xử lý cốt mộc hoàn tất, sản phẩm mới được đưa vào công đoạn sơn, mài. Công đoạn này bao gồm nhiều giai đoạn nhỏ là sự lặp đi lặp lại những lần phủ sơn, chờ khô, mài nhẵn,... số lần tùy thuộc vào yêu cầu của từng thiết kê nhưng giao động từ 15 tới 20 lớp. Mỗi lớp sơn, mỗi lượt mài là một lần bồi đắp thêm chiều sâu, để bề mặt trở nên mịn màng và từng chi tiết trang trí hiện diện đầy sống động.

Ở công đoạn này, sự khéo léo và thuần thục của đôi tay nghệ nhân đóng vai trò then chốt. Mỗi người thợ lại có một cảm quan riêng khi xử lý bề mặt, đôi tay thoăn thoắt, nhịp nhàng tạo nên một sắc thái riêng cho mỗi sản phẩm Hanoia.

Tô điểm sơn mài

Các lớp bên trong đã chỉn chu sẽ tới phần trang trí mỹ thuật bằng những họa tiết và hiệu ứng phù hợp. Để làm được điều đó, Hanoia đã không ngừng thử nghiệm và sáng tạo nên một kho hiệu ứng sơn mài phong phú, từ đơn giản đến phức tạp: cẩn trai, cẩn xà cừ, cẩn trứng; vẽ tay; dán lá vàng, lá bạc; lan màu; khắc họa tiết,...

Vẽ tay

Vẽ tay

Sơn mài

Khắc

Vẽ tay

Những họa tiết của Hanoia thường được nhận xét là tinh xảo, sống động và mang dấu ấn riêng. Ít ai biết rằng, riêng công đoạn xử lý hiệu ứng có thể kéo dài đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn phút. Mỗi chi tiết, càng nhỏ lại càng đòi hỏi rất nhiều thời gian và sự tỉ mỉ để hoàn thiện.

Phần họa tiết được thực hiện thủ công chính là không gian cho những nghệ nhân được thỏa sức sáng tạo và biến tấu ngẫu hứng. Nhờ vậy, dù tuận theo cùng một quy chuẩn, không có sản phẩm nào hoàn toàn giống nhau.

Back to top